Titian’ın Danae receiving the Golden Rain resmi

Ressam  :  Titian (~1488-1576)

Resim  :  Danae receiving the Golden Rain – Danaë and the Shower of Gold (1560-65)

Nerede  : Prado Müzesi, Madrid, İspanya

Boyutu  : 129,8 cm x181,2 cm

İtalyan Rönesans ustası Titian, gerçek adıyla Tiziano Vecellio, Venedik’te varlıklı bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Titian, yaşı ile ilgili yalan söylerdi, ilginç bir şekilde kendini daha yaşlı gösterme merakı vardı. İspanya Kralı Philip II.’ye yazdığı bir mektupta 1474’lü olduğunu söylemiş ama uzmanlara göre bu imkansız. 

Titian’ın kariyeri, önce mozaik ustanın yanında, sonra da Venedik’in ünlü ressamı  Giovanni Bellini’nin yanında çırak olmasıyla başladı. Titian ve daha kıdemli olan Giorgione, Giovanni Bellini’nin iki iyi öğrencisiydi, birlikte çalıştılar. Giorgione, henüz 32 yaşındayken vefat etti. Bir süre sonra da Giovanni’nin vefat etmesiyle, Titian Venedik ekolünün en kıdemlisi oldu ve Venedik’in en büyük ressamı ilan edildi.

Titian, Giorgione’nin yarım kalan resimlerini tamamladı. Titian’ın canlı renk kullanımı ve kompozisyonları çok ünlü olmuştu, ancak karısının ölümünden sonra canlı renkleri bırakıp daha soluk renkler kullanmaya başladı. 

Roma İmparatoru ve İspanya Kralı Charles V ile tanıştı, imparatorluğun ressamı oldu, onurlandırıldı. Yaptığı portrelere Papa ve Kralları da ekleyince Avrupa genelinde şöhretli oldu. Charles V’in oğlu, Philip II, Titian’ın sanatının en büyük destekçisi oldu. Hayatının son 26 yılında Philip II için çalıştı. 1576’da Venedik’te veba hastalığı sebebiyle vefat etti. Philip II’ye söylediği doğruysa vefat ettiğinde 102 yaşındaydı, doğru değilse de, en azından 88 yaşından büyüktü.

Titian’ın mezarı kendi talebiyle Venedik’teki Frari Kilisesi’ne (Santa Maria Gloriosa dei Frari) yapıldı. Kilisede Titian’ın iki resmi ve Canova’nın da oldukça ilginç olan mezarı var. Mimari detaylarıyla oldukça ilginç bir kilise, çok beğenmiştim. Venedik’e gittiğinizde atlamamanızı tavsiye ediyorum.

Mitolojik kahraman Danae’yi anlatan ilk resmini 1544’te yapmıştı. Sonrasında Philip II’nin talebiyle farklı versiyonlarını da yaptı. Hikayeye göre Danae, Acrisius’un tek çocuğudur. Acrisius, bir oğlu olup olmayacağını öğrenmek için kahine gider, kahin Danae’nin bir oğlunun olacağını ve O’nu öldüreceğini söyler. Bunun üzerine Acrisius, yer altında bronzdan bir oda inşa ettirip, Danae’yi bu odaya hapseder. Zeus, altın haline gelip, tavandaki delikten sızarak odaya girer ve Danae’yi hamile bırakır. Danae ve Zeus’un oğlu Perseus doğar, kehanet gerçekleşir. Perseus, Acrisius’u öldürür. Resimde Danae, yanındaki korkunç bakıcısı ile oturmuş, tavandan altın şeklinde süzülen damlalara, yani Zeus’un gelişine bakıyor. 

İtalyan ressam ve tarihçi Vasari’nin anlattıklarına göre, Vasari, Michelangelo ve Titian’ı tanıştırır. Michelangelo “Danae receiving the Golden Rain” resmini inceler. Rönesans dönemi insanları herhalde gereksiz bir kibarlık, bunun gerekliliği olarak da riyakarlık tutumu içindelerdi. Çünkü Michelangelo, Titian’a bu resmin bir başyapıt olduğunu söylediğinde, Titian alaycı bir mahcubiyetle resim bir paçavra olduğunu, Michelangelo gibi müthiş bir ressamın yayında, ressamlığının lafı edilmeyeceğini söyler. Michelangelo ise ressam olmadığı, sadece beceriksiz bir heykeltraş olduğunu söyler. Titian’ın yanından ayrıldıktan sonra, maskeler düşer ve Michelangelo Vasari’ye resmi beğenmediğini söyler. Michelangelo’ya göre Titian’ın renk kullanımı ve kompozisyonları çok başarılıdır ama çizimleri hatalıdır. Keşke der Michelangelo, Titian çizmeyi öğrenseydi, gerçekten büyük bir ressam olabilirdi… 

Danae versiyonları arasında, muhtemelen gökyüzü detayından olabilir, Prado Müzesi’ndeki 1560-65 yılında yapılan versiyon en sevdiğim. Napoli’deki orjinal ilk versiyon. Londra’daki resmin orjinal olup olmadığı tartışmaları bir türlü bitmiyor. St. Petersburg ve Viyana’daki versiyonlar da çok güzel. Danae komposizyonunun Titian atölyesinde, muhtemelen öğrencileri tarafından yapıldığı düşünülen başka versiyonları da var.

Danae’nin hikayesi, Titian’ın serisinden sonra Rembrandt, Klimt gibi başka ressamlara da ilham verdi. Bir hikayenin tasvirini, farklı akımlarda resim yapan böyle müthiş ressamlardan görmek harika değil mi?

Günde 1 Resim, 74. gün, 9 Mayıs 2011
Sevgiler, Oylum Yüksel