Ressam : Jacques Louis David (1748-1825)
Resim : The Oath of the Horatii – Horas Kardeşlerin Yemini (1784)
Nerede : Louvre Müzesi, Paris, Fransa
Boyutu : 3,30 m x 4,25 m
Jacques-Louis David’in bu resmi, tüm Avrupa’da neoklasisizm akımının manifestosu olmuş, ilk ve en önemli örneklerinden biridir. Horatii ve Curiatii kardeşlerin MÖ 7.yy’da geçen hikayesi, antik Roma efsanesidir. Kahramanlık, cesaret, onur, sadakat, devletin geleceğini ailenin canından önde tutmak gibi erdemli olduğu düşünülen özellikleri yansıttığı için konu seçilmiştir. Fransız Devrimi’nden 5 yıl önce yapılsa da, devrimin ruhuna hizmet eder.
Efsaneye göre, uzun zamandır savaşta olan Roma ve Alba şehirleri, artık savaşa son vermek için bir karara varırlar. İki şehrin en güçlü savaşçıları yarışacaktır, bu yarışı kazananın şehri, savaşı kazanmış sayılacaktır. Roma’dan üçüz Horatii kardeşler, Alba’dan da üçüz Curiatii kardeşler bu ölümüne yarışma için seçilirler. Efsaneye bu ya, Horatii kardeşlerden biri Curiatiilerin kız kardeşi Sabina ile evli, Horatiilerin kız kardeşi Camilla da Curiatii üçüzlerinden biriyle nişanlıdır. Yarışmada Horatii üçüzlerinden ikisi ölür, Publius yaralı olduğu halde tek başına diğer üç Curiatii kardeşi öldürmeyi başarır. Roma’ya döndüğünde bir kahraman olarak karşılanır. Ama Curiatii kardeşlerden biriyle evli olan Camilla yastadır. Hiçbir Romalı kadın, Romanın düşmanı için yas tutmamalıdır. Publius, kız kardeşi Camilla’yı öldürür. Çünkü devleti her şeyin önünde tutmak bunu gerektirir…
Jacques-Louis David, efsanenin henüz kimsenin ölmediği, iç karatıcı olmayan, kahramanlık adına ilham verici olacak yemin kısmını resmetmeye karar vermiş. Arka fonda Roma mimarisini yansıtan 3 kemer, soldan sağa üç hikayeyi sırasıyla sunar; yemin, savaş ve keder. Resimde solda üçüz Horatii kardeşleri yemin ederek babalarından savaş kılıçlarını almak için uzanmış şekilde görüyoruz. Sağda ise bu savaşın sonunda ne olursa olsun sevdiği birini kaybedecek ve keder yaşayacak olan ailenin kadınlarını görüyoruz. En arkada Horatiilerin anneleri torunlarına sarılmış, beyaz elbiseli olan Camilla, diğer kadın ise gelin Sabina. Louvre’ Müzesi’nde bu resmin olduğu salona girdiğinizde, resim sizi kendisine doğru çeker. Gözlerinizi resim odak noktasından, elinde üç kılıç tutan babanın elinden alamazsınız.
Jacques-Louis David’in hayatını anlatırken bahsetmiştim. Devlet ona Horas Kardeşler ile ilgili resim yapma görevini verdiğinde, ben ancak Roma’da Romalıların resmini yapabilirim diyerek garip bir ısrarda bulunmuştu. Kayınpederinin verdiği para ile eşi ve üç öğrencisini de yanına alarak tekrar Roma’ya gitmiş ve resmin eskizini burada tamamlamıştı. 1784’te Paris’te tamamladığı The Oath of the Horatii (Horas Kardeşlerin Yemini – Horatio’nun Yemini ) resmini bugün neoklasisizmin ilk şaheseri olarak düşünebiliriz. Ve elbette Jacques-Louis’nin bundan sonra yapacağı yeni şaheserlerin habercisi, yol göstericisi…
Okumanızı tavsiye edeceğimiz diğer Jacques-Louis David yazılarımız ;
- Jacques-Louis David’in hayatı ve en önemli eserleri
- The Coronation of Napoleon – Napolyon’un Taç Giyme Töreni (1807) resmi
Neoklasisizm
Neoklasisizm, 18. yy’ın ikinci yarısında Roma’da ortaya çıkan ve hızla Avrupa’ya yayılan “Yeni Klasik” anlayıştı. Bu dönemde İtalya ve Yunanistan’da bulunan arkeolojik keşifler, özellikle 1748 yılındaki Pompei’nin keşfi sayesinde Avrupalılar antik Roma yaşamı hakkında yeni bilgiler edindiler. Saç örgü modellerinden, kıyafetlere, mimariye, sanata antik Roma’ya ait olan her tasarım çağdaş ve estetik bulunuyordu. Antik Yunan ve Antik Roma yaşamı yeniden moda olmuştu. Fransız Devrimi’nin getirdiği aydınlanma ile daha uyumlu olan neoklasisizm sahiplenildi. Kahramanlık, dürüstlük, erdem, milliyetçilik, özveri gibi özellikler Fransız Devrimi ile birlikte ön plana çıkarılmak istendi. Barok sanatı ve şatafatlı rokoko anlayışı, ilahi hükümdarları, aristokrasiyi ve dini çağırıştırıyordu, bu sebeple inkar edildi. Neoklasisizm ile birlikte bu yeni klasik anlayış tüm Fransa’da sahiplenildi. Paris’teki Zafer Takı (1836) ve Pantheon (1790) da bu dönemde, Roma mimarisine olan hayranlıkla neo-klasik üslupta inşa edilmişti. Neoklasisizm aynı zamanda antik Roma ile rekabet etme çabasıydı. Resim sanatı ciddi olmalıydı, desen önemliydi, fırça izleri belirgin olmamalı, sahneler gerçekçi olmalıydı. Jacques Louis David, bu dönemde Fransa’nın görsel moda direktörüydü. Hükümetin seremonileri, evlilik törenleri, giyim kuşam her şey Jacques Louis David’in neoklasisizm anlayışı doğrultusunda tasarlanırdı. İngilizcesi Neoclassicism, Türkçesi Neoklasisizm olan akımından neo-classicism, neoklasizm, yeni-klasikçilik, yeni-klasisizm olarak bahsedildiğine de rastlayabilirsiniz.
Sevgiler, Oylum Yüksel
