Ressam : Frida Kahlo (1907-1954)
Resmin Adi : The Suicide of Dorothy Hale (1938-39)
Nerede. : Phoenix Art Museum, Phoenix, ABD
Boyutu : 59,7 cm x 49,5 cm
Arkadaşı Dorothy Hale’in intiharı, o dönemde Rivera ile evliliği çalkantılı olan Frida’yı derinden etkilemişti. Ve belki kendi aklından da geçen intihar düşüncelerini aktarmak için bu resmi kullandı.
Dorothy Hale, dillere destan güzelliği olan bir kadındı. Zengin eşi sayesinde sosyeteye girmişti ancak onun amacı aktris olmaktı. Amma velakin hem çok yeteneksiz hem de bahtsızdı. Kocasını bir trafik kazasında kaybettikten sonra maddi, manevi çöktü. Üzerine yaşadığı birkaç kötü ilişki onu bitirdi. İntihar etmeye karar verdiği gece, en sevdiği arkadaşlarını evine çağırdı, uzun bir yolculuğa çıkacağını, bundan önce vedalaşmak istediği söyledi. Evdeki güzel sohbetten sonra, yine arkadaşlarıyla Oscar Wilde’ın oyununa gitti. Aktris olamamıştı ama izlemek de harikaydı onun için, ömrünün kalan son saatlerini tiyatroda geçirdi. Arkadaşları geceye partide devam ederken, o gece 1 gibi evine döndü. Tüm yakınlarına tek tek mektup yazdı, avukatına vasiyetini yazdı. İtinayla ve kararlılıkla kendini sona hazırlandı. Sonrasında ise Hampshire House’un 16. katında bulunan dairesinin camından kendini aşağı bıraktı. Üzerinde en sevdiği elbisesi vardı.
Oyun yazarı, Vanity Fair’in yayıncısı olan Clare Boothe Luce (sonradan kongre üyesi ve büyükelçi de oldu), Dorothy’nin çok yakın arkadaşıydı. Frida’nın Dorothy’yi tanıdığını biliyordu. Luce, bu sebeple Dorothy’yi anmak için Frida’dan bir resim yapmasını istedi. Bu resmi Dorothy’nin annesine hediye edip, taziyelerini sunacaktı, kızını resimde ölümsüzleştirmiş olacaktı. Dorothy’nin bu resim için Frida’ya 400 dolar ödediği yazıyor kaynaklarda. Frida zevkle işi kabul etti, dedim ya o dönem kendi kafası da karışık olduğundan aklında bir sürü fikir vardı.
Frida, Luce’ye “ex-voto” tarzında yapacağını söyledi, bunun Frida’nın istediği şekilde yapılacak güzel bir portre olacağını düşünen Luce muhtemelen anlamadan tamam dedi. Halbuki “ex-voto” standart bir resim tarzı değildi, ölüm-kaza gibi olay anlarını tüm çıplaklığı ile anlatmak, altına bu konuda bir de yazı yazmaktı. Luce resmi görünce elbette çıldırdı. Dorothy’nin annesine, kızının an be an düşüşünü gösteren, yerde kanlar içinde yatan halini nasıl gösterecekti. Resmin altında İspanyolca şöyle yazıyordu: “21 Ekim 1938’de New York şehrinde, sabah saat 6’da, Dorothy Hale kendini Hampshire House’daki dairesinin pencereden atarak intihar etmiştir. Bu resim onun anısına, Dorothy’nin annesi için, Clare Boothe Luce’nin isteği üzerine Frida Kahlo tarafından yapılmıştır”.
Luce resmi parçalayıp yok etmeye karar verdi. Neyse ki arkadaşları engel oldu, altaki yazıdan “Dorothy’nin annesi için, Clare Boothe Luce’nin isteği üzerine” kısmını sildirmeye ikna ettiler. Dikkat ederseniz alt satırda ortada üzeri beyaz boyanmış boş bir kısım var. Luce, resmi hala korkunç buluyordu ve görmeye tahammül edemedi. Resmi gazeteci ve sanat eleştirmeni olan Vanity Fair’den arkadaşı Frank Crowninshield’e saklaması için verdi.
Frank 1947’de vefat ettikten sonra, resim bir süre ortalıkta görünmedi. Frank 1943’te elindeki resim koleksiyonunun büyük bir bölümünü satmıştı, ama bu resimden onlar arasında değildi. Sonra Frank’in ailesinin depoda bu resmi bulduğu ve ailenin resmi Clare Boothe Luce’ye iade ettiği söylenir. Ama ne olduğu biraz muallak. Sanat adına bir mucizenin gerçekleştiği bir gün, bu resim Phoenix Müzesi’nin kapısında beliriverdi. Clare’in resmi müzeye bağışladığı düşünülüyor ama resmi kimin bağışladığı hala bir gizem. Müze elbette o günden beri resme gözü gibi bakıyor ve resmi “Gift of an anonymous donor – Meçhul bir bağışçının hediyesi” notuyla sergiliyor. Bugün bu resim Phoenix Sanat Müzesi’ndeki, 20 bin’den fazla resim içinde en çok talep gören, başka müzeler tarafından en çok kiralanmak, ödünç sergilenmek istenen resim.
Resimdeki üç boyut etkisi çok etkili. Dorothy’nin atladığı, düşmekte olduğu ve düştüğü 3 hali de görünüyor. Yerde yatan hali, resmin neredeyse önünde gibi. Çerçeveyi boyaması ve çerçevede kanın izlerinin aşağıdan yukarı yayılma hissi tam Frida’ya yakışır fikirler.
2007-2008 sezonunda Dorothy’nin hayatı “The Rise of Dorothy Hale” isimli oyunla New York’ta St.Lukes Tiyatrosu’nda sahnelendi. Dorothy hayal ettiği şöhrete hayattayken kavuşamadı, intihar etmesinden sonra hem hayatı tiyatro oyunu olarak sahnelendi hem de Frida’nın en ünlü resimlerinden birine konu oldu.
Okumanızı tavsiye edeceğimiz diğer Frida Kahlo yazılarımız ;
- Frida Kahlo’nun hayatı
- Frida Kahlo’nun Self Portrait in a Velvet Dress resmi
- Frida Kahlo’nun The Two Fridas resmi
Günde 1 Resim, 334. gün, 24 Ocak 2012
Sevgiler, Oylum Yüksel
