Ressam : Otto Dix (1891-1969 )
Resmin Adi : The Portrait of Lawyer Dr. Fritz Glaser (1921)
Nerede. : Özel koleksiyon
Boyutu : 105,9 cm x 78,75 cm
Alman dışavurumcu ressam Dix, Almanya’da, I: Dünya Savaşı sonrası 1920’lerden itibaren eleştirel bir üslup ortaya koyan “yeni nesnelcilik” akımının öncülerindendi. Yeni Nesnelcilik’te sanatçılar bir arada haraket etmekten ziyade, bireysel olarak çalıştılar. Bu sebeple hala bir akım olarak değerlendirilmesi tartışmalıdır. Savaş sonrası toplumuna ayna tutmayı amaçlamış, gördükleri yozlaşmayı resimlerine yansıtmaya kendilerini adamışlardı. Hitler, gerçekleri görmekten hoşlanmadığı için bu akımı dejenere sanat ilan etmişti.
Dix’in resme olan ilgili küçük yaşta ortaya çıktı ve ailesi tarafından desteklendi. Lise yıllarında bir ressamın yanında çıraklık yaparak kendini geliştirdi ve güzel sanatlar akademisindeki eğitimine fazlasıyla hazırlanmış oldu.
4 yıl sonra 1. Dünya Savaşı patlak verdi; Dix gönüllü olarak askere katıldı. Kim bilir aklı neredeydi… 4 yıl boyunca cephede savaştı, yaralar aldı. Fiziksel yaralarının tamamı iyileşti ama psikolojisi çöktü. Savaşta gördüklerini hiçbir zaman atlatamadı.
Hissettiği tüm yanlışları, resimlerine aktarmaya başladığında ise başı Nazi askerleri ile derde girdi. Önce öğretmenlik işi elinden alındı, sonra resimleri dejenere olmakla suçlandı, yakıldı. Oldukça garip bir yol ama, Naziler, Dix’e bir daha hicivli resim yapmayacağına dair söz verdirdi. Güya sadece manzara resmi yapacaktı, tabi ki sözünü tutmadı.
Birkaç kez tutuklanma ve askere alınma vukuatından sonra, Dix ancak 2. Dünya Savaşı’nın bitmesiyle nefes aldı. Çok sevdiği şehrinin II. Dünya Savaşı’nda bombalanmasına şahit oldu. Savaş sonrası, yeniden toparlanmaya çalışan Dresden’de sakin bir hayat yaşadı, savaşın acılarını tasvir etmeye devam etti. 77 yaşındayken vefat etti.
Dix’in bu çarpıcı portresi ile, dün MoMA’daki “German Expressionism: The Graphic Impulse (27 Mart-11 Temmuz 2011)” sergisinde karşılaştım. Bu sergide gördüğüm 250 resim Alman Dışavurumculuğu daha iyi anlamamı sağladı, ufkumu açtı diyebilirim. Normalde özel koleksiyonda olan ve görme imkanım bulunmayan bu harika resmi, sergi sayesinde görmek müthiş bir şanstı. Umarım bir başka sergide yine yollarımız kesişir.
Otto Dix, bir sanat koleksiyoneri olan avukat Dr.Fritz Glaser’in portresini bir Dersten şehir manzarasının önünde yapmış. Çatılarda kar görebiliyoruz. I. Dünya Savaşı’ndan çıkan kent biraz yorgun görünüyor, kepenkler kapalı. Tabi II.Dünya Savaşı’nın son günlerinde bombalanacağını ve bu muhteşem şehrin yerle bir olacağını düşününce insanın kalbi sıkışıyor.
Günde 1 Resim, 107. gün, 11 Haziran 2011
Sevgiler, Oylum Yüksel