Tophane Rehberi

Bulutların bile geçerken yavaşladığı semt, Tophane.

Şimdi baktığımız yere doğru bakıyordu Casanova da, 5 çayını içerken. İstanbul yine bulutluydu belki de o zaman. Sonbaharın renkleri yavaş yavaş şehri boyarken, Cervantes de yazacağı hikayeleri biriktiriyordu Kılıç Ali Paşa Külliyesi’nin avlusunda.

Denizin içinden çıkıp içeri doğru kıvrılan yokuşun, Galata Kulesi’nin gölgesine kadar uzadığı bir semt Tophane. Sokakları bayır, ara sokakları çıkmaz. Bu nedenledir ki adımlar hafif hafif, ağır ağır atılıyor burada. Sanki semti daha çok hissettirmek için yukarı doğru uzadıkça uzuyor yol. Aceleye gerek yok, Tophane-i Amire’nin üzerinden geçen bulutlar bile yavaşlıyor yeri geldiğinde.

Kimler bırakmamış ki bir paçasını burada. Biz de yürürken pür dikkatiz, parçaları buldukça Tophane’yi birleştiriyoruz hayalimizde. Nerede yemek yedik, nerede kahve içtik, nerede çay molası verdik bir bir yazıyoruz.

Hafif hafif yağarken gökyüzü, İstanbul’un ilk saat kulesinin etrafında ummalı bir çalışma devam ediyor. Saatin günde iki defa doğru gösterdiği zamanda olmanın keyfini çıkarıyoruz. Her saati doğru göstereceği günü hayal ederek. Galata Port projesi devam ediyor, bittiğinde eskiden zanaatçıların merkezi olan Tophane, İstanbul’un yeni kültür sanat merkezi olacak.

Vakti zamanında en kaliteli mobilyalar, döşemeler ve kartonpiyer kalıpları burada yapılırmış. İstanbul yalılarının, saraylarının içinde Tophaneli bir ustanın imzası muhakkak ki varmış. Şimdi eski atölyeler yerlerini tasarım dükkanlarına, yenilenen binalara bırakıyor. Bazı binalar daha dirençli yıllara, hatta bazı ustalar var ki onlar son kalanlar.

Boğazkesen Caddesi’den yukarı doğru çıkarken kemerli taş bir kapının önünden geçiyoruz, geçerken de merakla içeri bakıyoruz. İçeride birbiri ardına sıralanmış sütunlar koridor boyunca devam ediyor. Yemyeşil bir bahçenin içinde masalar, masalarda sohbet eden, çay içen insanlar. Unutulmuş bir film seti gibi. Kapıda bir levha, Zanaat Atelye. 1868, Fransız Yetimhanesi olarak bilinen Saint Joseph Yetimhanesi, Cumhuriyet sonrası bir süre tütün deposu olarak kullanılmış. Sonrasında da Kemal Cinbiz’ in atölyesi olmuş. Kemal Usta 1947 yılından beri mesleğinin başında. Atelye de hala faaliyette, hem de kafesi ve müzesi ile.

1885 yılından beri ustasından kalan ve tarihi birçok yapının kartonpiyer kalıplarını biriktiren Kemal Cinbiz neredeyse 3 asırdır Tophaneli. Malta Köşkü’nün, Adile Sultan Sarayı’nın, Sait Halim Paşa Yalısı’nın, Mısır Apartmanı’nın, Yıldız Sarayı’nın ve daha sayamadığımız yüzlerce köşk ve yalının kartonpiyerleri şimdi bu müzede. Aynı zamanda dünya üzerindeki tek kartonpiyer müzesi burası. İçeriye girince hazine arayan Indiana Jones gibi odalarını dolaşıyoruz. Her oda, kapağı sonuna kadar açılmış bir hazine sandığı.

Müzeyi gezmeyi bitirip eski Saint Joseph Yetimhanesi’nin ahşap merdivenlerinden inerken, adımlarımızı daha da yavaşlatıyoruz. Son defa bir nefes çekiyoruz içimize, dolu dolu İstanbul, eski İstanbul, boğaz havasını yıllarca solumuş yalıların, sarayların, köşklerin kokusuna bulanmış İstanbul kokuyor her şey.

Boğazkesen’den tırmanmaya devam ediyoruz, ilk sağdan içeri girince Kadirliler Yokuşu’nun tam ortasında yer alıyor Tarihi Tophane Taş Fırını. Fırını daha görmeden, yokuşun başında simit kokusunu içinize çekiyorsunuz zaten. Doğru yerdesiniz. Simit nasıl olması gerekiyorsa öyle burada, ilk ısırık ile birlikte çıkan çıtır sesi ve sonrasında ağıza yayılan susamın tadı.

Cadde boyuca ilerledikçe sağlı sollu tasarım dükkanları ve sanat galerileri ile selamlaşıyoruz. Uzun süredir takip ettiğimiz Roberta Coni’nin de resimlerini yer aldığı Russo Art Gallery, Tomtom Gardens’a açılan Krank Art Gallery ve PG Art Gallery uğranması gerekenlerden.

Biz Tomtom Kaptan Sokağı ile Boğazkesen Caddesi’nin kesiştiği köşede dururken, hafif hafif yağmur çiseliyor. İtalyan Lisesi, İtalyan Konsolosluğu, Pierre Loti Fransız İlköğretim Okulu ve Venedik Sarayı’nın da bulunduğu bu sokak açıkhava müzesi gibi. Bazı binalarda restorasyon çalışmaları hala devam ediyor. Sokağın sonunda küçük bir meydanın sol tarafında kalan Venedik Sarayı (Plazzo di Venezia) zamanında bir çok ressamı, diplomatı burada ağırlamış. En dikkat çekeni ise 1744 yılında İstanbul’a gelen ve 3 ay boyunca sarayda ağırlanan ünlü aşık Giacomo Casanova. Rivayete göre de, tek bir İstanbullu kadının kalbini çalamadan Venedik’e geri dönmüş. Venedik Sarayı ile eski Fransız Mahkeme Binası’nın kesiştiği yerden yukarı doğru süzülen ara sokak İstiklal Caddesi’ne kadar uzanıyor.

İtalyan Lisesi’nin hemen karşındaki Tomtom Garden’ın önünden geçip köşeyi dönünce 50 yıldır büfecilik yapan Orhan Bey’in işlettiği Ünal Kafe’de dinleniyoruz. Orhan Bey burada tostları ile meşhur. “Çok yeni lokanta, cafe açıldı” buraya diyor Orhan Bey ama “benim yaptığım tost gibisi” yoktur. Müşterilerin çoğu İtalyan ve Fransızmış. Hatta “Sırf benim tostumu yemek için dışarıdan gelenler bile var.” diyor. Biz de bu kadar tost muhabbetinden dolayı acıkan bünyemizi orada dinlendirmeye karar veriyoruz. İsmini, büfenin düzenli müşterisi, İtalyan Lisesi idari bölümünde çalışan Martina Colangelo’un 7 yıldır verdiği siparişten alan “Martina” tostu sipariş ediyoruz. Yengen tost da çok güzel ama kepekli tost ekmeği arasına, kıvamında erimiş beyaz peynir ve domatesden oluşan Martina tostu enfes! Çalışanların ve esnafın birbirini ismen tanıdığı kaç semt kaldı ki? Tostumuzu yiyip aşağıya doğru iniyoruz. Önümüzde Mimar Sinan’ın eseri Kılıç Ali Paşa Cami (1580) ve Tophane Çeşmesi (1732) manzarası ile tadını çıkarıyoruz bu saatlerin. İstanbul’da yaşamanın getirdiği bir diğer şans ise şehirde dolaşırken karşılaştığınız Mimar Sinan eserleri.

1571’de İnebahtı Deniz Muharebesi’nde elinden yaralanan ünlü yazar Cervantes, savaştan sonra esir düşmüş. Ve esareti sırasında bir süre Kılıç Ali Paşa Cami’nin yapımında çalışmış. İspanya’ya dönüşü ile de yaşadıklarının bir kısmını eserlerinde yazmış.

Mimar Sinan ile Cervantes’in yollarının kesiştiği bu avluda günü bitiriyoruz. Tophane’de hava sonbaharın ilk günlerini kutluyor, Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan ve sonrasında semte ismini verene Tophane-i Amire’yi saran ağaçlar rüzgardan salınıyor. Huzur semte denizden esen rüzgar ile doluyor…

Tophane’ye deniz tarafından bakmak için İstanbul Modern’in bahçesi harika bir konuma sahip. Müzenin bahçesine girerek, İstanbul Modern’e ait çağdaş sanat eserleri ile eski Tophane Meydanı’ndan kalan neo-klasik ve barok üsluptaki eserleri bir arada görebilir, Tophane’nin bugünkü ruhunu tam olarak hissedebilirsiniz. Mimar Garabet Amira Balyan’ın 1848’de yaptığı 15 metrelik Tophane Saat Kulesi’ni Koray Ariş’in Devinim ve Denge heykeli ardında görmek eşsiz. Adrian Villar Rojas’a ait heykelin ardında, mimar Krikor Balyan’ın 1826’da yaptığı Nusretiye Camii’nin barok mimarisini izlemek de çok keyifli. Tam bir Tophane sentezi.

Tophane Müzeleri

İstanbul Modern

Meclis-i Mebusan Cad. Liman İşletmeleri Sahası Antrepo 4, 34433 Beyoğlu, İstanbul 

+90 212 334 73 00

Pazartesi kapalı, Salı – Pazar 10:00 – 18:00, Perşembe 20:00’e kadar açık.

2004’te açılan İstanbul Modern’de çağdaş ve modern sanat sergileri düzenleniyor. Sürekli Sergi Salonu’nda müzenin güçlü koleksiyonunu görebilir.

İstanbul Modern’in zengin daimi koleksiyonunda, hem Türk resim tarihi için önemli olan ustaların eserlerini, hem de yeni nesil sanatçıların eserlerini görebilirsiniz. Koleksiyonda Abdülmecit Efendi, Zonaro, İbrahim Çallı, Nuri İyem, Hikmet Onat, Hale Asaf, Nurullah Berk, Bedri Rahmi Eyüpoğlu, Fikret Mualla, Neşet Günal, Mihri Müşfik gibi Türk resim tarihinde önemli ustaların eserlerini görebileceğiniz gibi, Nuri Bilge Ceylan, Hüseyin Çağlayan, Taner Ceylan gibi yeni nesil dahilerin eserlerini de görebilirsiniz. Müzeyi rehber ücreti ödemeden rehber eşliğinde gezmek isterseniz, Perşembe ve Pazar günleri saat 15.00 – 17.00 saatleri için randevu alabilirsiniz.

*

Kartonpiyer Müzesi

Boğazkesen Caddesi No.161 Tophane 34425, Beyoğlu, İstanbul

+90 212 249 80 75

Dünyanın ilk ve tek kartonpiyer müzesinde, 1885’den günümüze kalan orjinal kartonpiyerleri görmelisiniz.

Haftanın her günü 08:00-20:00 arası açık.

Tophane’de Konaklama 

Tomtom Suites

Boğazkesen Caddesi Tomtom Kaptan Sokak No.18 34433, Beyoglu, İstanbul

+90 212 292 49 49

1901’den kalan tarihi binasında hizmet veren Tomtom Suits, Tophane’de tarih ve konforu bir arada sunuyor. Eski İstanbul manzaralı terası ve Şef Restoran Nicole’e ev sahipliği yapmasıyla öne çıkıyor.

*

X Flats Tophane

Defterdar Yokusu Yazicizade Apt. No:1 Tophane, 34425, Beyoğlu, İstanbul

+90 212 251 93 33

Boğazkesen Caddesi ve Defterdar Yokuşu köşesinde görenleri büyüleyen Yazidjizade Binası, Osmanlı İmparatorluğu dönemi yapılan lüks apartmanların ilk örneklerinden biri. 1905’te yapılan bina daima konut olarak kullanılmış. Bu tarihi binadaki 1+1 ve 2+1 daireler, X Flats Tophane tarafından kiralanıyor.

*

Tophane Suites

Bogazkesen Caddesi No:56, Tophane, 34425, Beyoglu, İstanbul

+90 212 244 84 54

2016 yılında açılan Tophane Suits, oturma odası ve mutfağı olan geniş suit seçenekleriyle ile misafirlerine ev konforu sunmayı hedefliyor.

Tophane Sanat Galerileri

Krank Art Gallery

Boğazkesen Caddesi Tomtom Kaptan Sokak No.8/15  Şakir Efendi Apt. 34433, Beyoğlu, İstanbul

+90 212 243 57 86

Ev sahipliği yaptığı sergileri aracılığıyla, çağdaş sanatın anlatılabilir ve anlaşılabilir olduğu düşüncesini geniş kitlelere ulaştırmayı hedefliyor. Roman Uranjek ve Radenko Milak’ın ortak çalışması olan “Tarihsel Karşılaşmalar” sergisi 19 Kasım’a kadar ziyaret edilebilir.

Pazar, Pazartesi kapalı, Salı – Cumartesi 11:00 – 19:00

*

Russo Art Gallery

Bogazkesen Caddesi 21/A Tophane 34425, Beyoğlu, İstanbul

+90 212 252 05 35

1898’de Roma açılan ve 4 kuşaktır sanat seven Russo ailesine ait olan galerinin ilk ve tek şubesi 2014’den beri Tophane’deki adresinde. Çok sevdiğimiz ressam Roberta Coni’yi de temsil eden galerideki harika resimleri görmelisiniz.

Pazar, Pazartesi kapalı, Salı – Cumartesi 11:00 – 18:30

*

PG Art Gallery

Boğazkesen Caddesi No.76/B  Tophane 34425, Beyoğlu, İstanbul

+90 212 252 80 00

Ahmet Albayrak, Candaş Şişman, Corey Bond, Günnur Özsoy, Shilte & Portielje ve Yonca Karakaş’ın katılımıyla gerçekleşen ‘Broken’ adlı grup sergisini 30 Ekim’e kadar ziyaret edilebilir.

Pazartesi kapalı, Salı – Pazar 11:00 – 19:00

Tophane’de Alışveriş

Cote Deco

Boğazkesen Caddesi No:30/A Tophane 34433, Beyoğlu, İstanbul

+90 212 241 49 20

Boğazkesen Caddesi’nin hemen başında bulunan Yazidjizade Binası’ndaki yeriyle gözden kaçırmanız imkansız. Ev dekorasyonunda ilham alabileceğiniz harika bir showroom.

*

Mekhann

Boğazkesen Caddesi No:32/A  Tophane 34026, Beyoğlu, İstanbul

+90 212 249 78 49

Geleneksel tekniklerle ve el işçiliği ile üretilen yastıkları ve ipek eşarpları yakından görmelisiniz.

*

Manner

Tomtom Kaptan Sokak, Tomtom Gardens No:8/14 34433, Beyoğlu, İstanbul

+90 212 806 02 88

Ev dekorasyonu ve tasarım oblejer bulabileceğiniz mağazanın kendisi de bir tasarım.

*

Hamm

Boğazkesen Caddesi No:71/1  Tophane, 34425, Beyoglu, İstanbul

+90 533 234 11 22

Boğazkesen Caddesi’nin eski günlerini hatırlatırcasına, mobilya zanaatkarlığı bu dükkanda sürdürülüyor. Hamm’da eskidikçe güzelleşen mobilya ve dekorasyon objeleri bulabilirsiniz.

Hane 78

Boğazkesen Caddesi No:78 Tophane, 34425, Beyoglu, İstanbul

+90 212 245 30 78

Ağacın dokusunu bozmadan, el işi ve zanaatkar yöntemlerle üretilen ürünlerin sergilendiği mobilya tasarım butiği. El yapımı ayakkabı markaları Rafiks’e de yakından bakmanızı tavsiye ederiz.

Tiftix

Boğazkesen Caddesi No:84/A Tophane, 34425, Beyoglu, İstanbul

+90 0212 252 12 19

Etnik ve endüstriyel iç dekorasyon ürünlerini bulabileceğiniz mağazada seramik aksesuarlar ve patchwork halılar da göz alıcı.

*

%100 İstanbul

Boğazkesen Caddesi No:43/A Tophane, 34425, Beyoglu, İstanbul

+90 212 245 62 09

Bir “upcycling” projesi, yani işlevini tamamlamış, atık malzemenin yeniden değerlendirilerek daha iyi kalitede ürünlere dönüştürülmesi. Bu mağazadaki ayakkabı, çanta ve defterler %100 çevreci.

Çiçek İşleri

Boğazkesen Caddesi No:55  Tophane 34425, Beyoğlu, İstanbul

+90 212 244 22 11

Ahşap ve mermer aksesuarlarını sevdiğimiz Çiçek İşleri, bu sezon birbirinden renkli yastıklar üretmiş.

Tophane’de Yeme – İçme

Ünal Büfe

Boğazkesen Caddesi No:79 Tophane, 34425, Beyoglu, İstanbul

+90 212 245 18 55

İtalyan Lisesi’nin 40 yıllık eski büfesi, Boğazkesen Caddesi’nde tüm tost sevenleri bekliyor. Kepekli tost ekmeği arasında beyaz peynir ve domatesle hazırlanan “Martina Tostu” tavsiyemizdir.

* 

Zanaat Atelye

Boğazkesen Caddesi No.161  Tophane 34425, Beyoğlu, İstanbul

+90 212 249 80 75

Kartonpiyer Müzesi girişindeki teras katına ve bahçeye yayılan masalarda Türk Kahvesi ya da çay molası vermelisiniz. Tavukları besleyebilir, bostanda gezebilir, bir süre için İstanbul’un tam ortasında olduğunuzu unutabilirsiniz.

*

Peymane

Boğazkesen Caddesi No.65/1  Tophane 34425, Beyoğlu, İstanbul

+90 212 293 31 36

Restore edilen tarihi binadan içeri girip bahçesine çıktığınızda, Saint Joseph Yetimhanesi’nin eski duvarlarının etkisi ile Tophane’de bir önceki yüzyıla ışınlanacaksınız.

*

Tophane Tarihi Taş Fırını

Kadirliler Yokuşu No: 63 Tophane, 34443, Beyoğlu, İstanbul

90 212 249 11 17

130 yıllık odun fırını, simitleri ve Ramazan pidesi ile meşhur. 7 gün 24 saat açık olan fırında her an sıcak simit bulabilirsiniz.

Pas Coffee House

Boğazkesen Caddesi No.74  Tophane 34425, Beyoğlu, İstanbul

+90 212 243 16 51

İç dekorasyonuna bayıldığımız Pas’ın sahiplerinin mimar olması tesadüf değil. Eskiden mimarlık ofisi olan mekanda, artık leziz bir kahve molası verebilirsiniz.

*

Nicole

Boğazkesen Caddesi Tomtom Kaptan Sokak No.18  34433, Beyoglu, İstanbul

+90 212 292 44 67

Tomtom Suites içinde yer alan şef restoran Nicole, Michelin yıldızlı restoranlarda çalışmış şefler Kaan Sakarya ve Aylin Yazıcıoğlu’nun övgüler alan mekanı. Restoran Pazar ve Pazartesi kapalı, diğer günler servis 18:30’da başlıyor.

*

Muggle

Boğazkesen Caddesi No.65/1  Tophane 34425, Beyoğlu, İstanbul

+90 552 221 51 50

Boğazkesen Caddesi’nde akan hayatı izlemenin tam yeri, kahve ve tatlı molasının tam zamanı.

*Bu yazımız ve fotoğraflar Sky Life Kasım 2016 sayısında yayınlanmıştır.