Edouard Manet’nin hayatını anlatırken bahsetmiştim. 1860’ların sonunda Paris’teki Cafe Guerbois’de dönemin birçok sanatçısı ve aydını toplanıyor, sanat üzerine tartışıyorlardı. Manet ve Emile Zola sanatta yeni eğilimlerin savunucusu pozisyonundalardı ve özellikle 1868-70 arası çok popüler olan bu toplantıların lideri haline gelmişlerdi. Fotoğrafçı Nadar, sanat eleştirmeni Theodore Duret, heykeltraş Zacharie Astruc, müzikolog Edmond Maitre, ressamlar Frédéric Bazille, Edgar Degas, Claude Monet, Camille Pissarro, Pierre Auguste Renoir, Alfred Sisley ve Paul Cezanne da bu ateşli toplantıların müdavimleriydi. Bir nevi Empresyonizm akımının bu cafe toplantılarında doğduğunu söyleyebiliriz. Nadar, Nisan 1874’da stüdyosunu empresyonist ressamlara kiralayarak ilk empresyonist sergiye ev sahipliği yapmıştı.
Nadar otoportre Eugène Delacroix, 1858
Tam ismiyle Gaspard-Félix Tournachon (1820-1910), sadece bir fotoğrafçı değil, aynı zamanda baloncu (hava taşıtı olan), karikatürist, yazar ve gazeteciydi. Balon merakı Jules Verne’nin Balonla Beş Hafta (1863) romanından etkilenip 6000 m³ büyüklüğünde dev bir sıcak hava balonu yapacak kadar büyüktü. Hatta bu saplantısıyla bu defa ilham verdiği ve Jules Verne’in Aya Seyahat (1865) romanındaki Michael Ardan karakterini Nadar’ı düşünerek yazdığı söylenir. Nadar bu sevdasıyla dünyada ilk kez havadan fotoğraf çeken insan oldu.
Ama Nadar’ı fotoğraf tarihi açısından önemli yapan onun sıradışı portreleriydi. Fotoğrafını çekeceği insanlarla bir ilişki kuruyor, onları en rahat hissettikleri, kendilerini en iyi ifade ettiği anlarda fotoğraflıyordu. İlk yapay ışık kullanan kişi de Nadar’dı. Nadar’ın fotoğrafları portre geleneklerinden uzaktı, öznesini da aktif bir katılımcı haline getirerek enstantane fotoğrafçılığının simgesi oldu. Otoportrelerinde o muzur gülümsemesi, vücut dili zamanının çok ötesinde.
Nadar’ı benim için daha da önemli yapan ise çektiği sanatçı portreleri. Nadar, Paris’te ressamlar, heykeltraşlar, yazarlar ile yakın arkadaştı. Onları en rahat halleriyle fotoğraflayarak, bize bu olağanüstü sanatçıların gözlerinin içine bakma şansı vermiş oldu.
Edouard Manet
Claude Monet
Charles Baudelaire
Jules Verne
Victor Hugo Victor Hugo, 1878 Steephane Mallarmee Sarah Bernhardt Otoportre Otoportre, 1865 Jean Leon Gerome Jean Francois Millet Jaques Offenbach, 1860 George Sand, 1864 Emile Zola, 1895 Gustave Courbet, 1866 Auguste Rodin, 1900 Auguste Rodin, 1893 Alexander Dumas
