Geçmişte televizyon dizilerine burun kıvıran film yıldızları ve yönetmenler, TV yapımcıları dizileri “film gibi” çekme yarışına girince, TV ile hızlı bir barış ilan etti. TV sektörü, televizyonun internet karşısındaki önlenemez izleyici kaybına önce TV filmi, sonra mini dizi ve ardından sezonlar sürecek büyük prodüksiyonlu dizi yapımlarıyla karşılık verdi. Son 15 senedir TV dizi sektörü inanılmaz bir yükselişte. Dünyaya en çok dizi ihraç eden ABD dizi sektörü trendleri belirlemeye devam ediyor. Bir TV dizisinin alabileceği en büyük iltifat ise hala değişmedi “film gibi dizi”. Yapımcılar, dizileri bu iltifatı hak edebilsin diye birbiriyle yarışıyor ve TV dizilerinin itibarı her geçen gün yükseliyor.
2003’te Angels of America’nın tanıtımını gördüğümde duyduğum şaşkınlığını hala unutamam. Oscar ödüllü yönetmen Mike Nichols’ın, Oscar ödüllü oyuncular Al Pacino, Meryl Streep ve Emma Thomson ile TV için mini dizi yapması o yıllar için inanması güç bir şeydi. Nitekim diziyi hiç beğenmemiştim ama sırf meraktan tüm bölümleri izlemiştim. 2004’te yapımcı J.J.Abrams ise Lost ile olaya başka bir boyut getirdi. 14 milyon dolar harcanan pilot bölümleri (Pilot Part 1 – Part 2) kendi yönetti, oyuncular ödüllü film yıldızı falan değildi ama konu o kadar ilginç, prodüksiyon o kadar zengindi ki izleyen herkesin nefesi kesildi. Çok sevdiğimiz, film gibi dediğimiz bu dev TV prodüksiyon, 6 sezon 118 bölüm sürecek, hepimizi ekrana kilitleyip, üstüne kafamızı karıştıracak ve sonunda bizi delirtecekti.
Bölüm başına ortalama 3-5 milyon dolar prodüksiyon bütçesi olan The Walking Dead, Lost, Breaking Bad, Fringe, House of Cards, Mad Men, True Detective gibi kaliteli yapımlara gözümüz iyice alışmış ve TV dizilerinden beklentilerimiz artmışken, The Crown (13 milyon dolar), Sence 8 (9 milyon dolar), Westworld (9 milyon dolar), Vinyl (10 milyon dolar), Game of Thrones (10 milyon dolar) gibi TV dizileri prodüksiyon kalitesiyle çitayı daha da arttırdı.
Artan bütçeler, dev prodüksiyonlar, başrolde film yıldızları derken TV dizileri her geçen gün sinema kalitesine bir adım daha yaklaşmaya devam ediyor. Ama asla yakalayamayacak. Çünkü bir sinema filmi yönetmeninin eseri iken, TV dizileri rating yarışını takip eden yapımcı-yazarların eseri. Yapımcı yazarlar dizi üzerindeki kontrolü kaybetmek istemedikleri için diziyi tek bir yönetmene emanet etmek, oyuncuların üzerindeki hakimiyeti ve senaryonun kontrolünü kaptırmak istemiyorlar. Homeland (84 bölüm – 24 yönetmen), The Walking Dead (117 bölüm – 34 yönetmen), Game of Thrones (73 bölüm – 19 yönetmen), House of Cards (73 bölüm – 20 yönetmen), Breaking Bad (62 bölüm – 25 yönetmen), Lost (118 bölüm – 26 yönetmen), 24 (195 bölüm – 19 yönetmen), Fringe (100 bölüm – 34 yönetmen), Prison Break (81 bölüm – 31 yönetmen), True Detective (16 bölüm – 7 yönetmen), Man Men (92 bölüm – 19 yönetmen), Hannibal (39 bölüm – 12 yönetmen) çok yönetmenle çalışılan dünyaca ünlü TV dizilerinden birkaçı.
Zaten yönetmenler de tüm takvimlerini bir TV dizisine ayırıp aralıksız çalışmak, sürekli yeni dizi teslim etme ve bitmeyen rating stresinde çalışmaya bayılmıyorlar. ABD yapımı büyük TV dizilerinde genelde pilot bölümleri güçlü bir yönetmen çekiyor, pilot bölüm beğenildiyse sonraki yönetmenlerden pilot bölümdeki yönetmenliği mümkün olduğunca devam ettirmeleri isteniyor. David Fincher’ın yapımcısı olduğu House of Cards dizisinde ilk 2 bölümü yönetmesi, Martin Scorsese’nin yapımcısı olduğu Vinyl ve Boardwalk Empire’de pilot bölümleri yönetmesi gibi.
Dallas Buyers Club (2014) ile “en iyi yönetmen” dalında Oscar’a aday olan Kanadalı yönetmen Jean-Marc Vallée’nin, Emmy kazanan Big Little Lies TV dizisinin ilk sezonundaki 7 bölümün tamamını ve bu yaz yayına girecek olan Sharp Objects isimli dizinin ilk sezonundaki 8 bölümün tamamını yönetmesini bu genellemenin dışında kalan istisnalardan. 2000 yılında çektiği Traffic ve Erin Brockovic filmleri ile aynı anda 2 farklı filmle “en iyi yönetmen” dalında Oscar’a aday olan Steven Soderbergh’in de The Knick isimli 2 sezon süren dizinin yapımcılığını üstlenip, 20 bölümün tamamını kendi çekmesi yine başka bir istisna.
TV dizi sektöründeki bu stres ve zorluklara rağmen tüm hayatını TV dizisi yönetmenliğine adamış, gözü sinemada olmayan çok yetenekli TV dizi yönetmenleri var. Onlar dizi seti ortamında, yapımcı, yazar ve rating baskına boyun eğmeden harikalar yaratan süper yetenekli yönetmenler.
Amerika’da Televizyon Akademisi de her yıl verdiği Primetime Emmy Ödülleri için, dizi yönetmenlerini dizinin geneli ile değil, dizi bölümü üzerinden ayrı değerlendirmeye ve ödüllendirmeye başladı. 2006’ya kadar dizide çalışan tüm yönetmenler bir arada aday gösterip ödüllendirilirken, 2007 itibariyle dizi bölümlerini tek tek değerlendirmeye başladılar. Bu da yönetmenlerin dizi bölümü üzerindeki etkisi kabul eden ve dizi yönetmenlerini yücelten bir adım oldu. Mesela 2017’de drama TV dizi dalında yarışan 7 en iyi yönetmen adayından ikisi The Handsmaid Tale dizisindendi, Offred isimli pilot bölümü yöneten Reed Morano ve The Bridge isimli bölümü yöneten Kate Dennis yarıştılar, kazanan Reed Morano oldu. 2016’da ve 2015’te de Game of Thrones’un iki farklı bölümünü yöneten iki ayrı yönetmen ödül için birbiriyle yarışmıştı. Dizi bölümlerinin Amerika’da bölüm sayısı ile değil, bölüm ismi ile anılması da her bir dizi bölümünü film gibi konumlandırılmasının bir göstergesi. Son yıllarda film tadında dizi çeken ve hayatını dizi yönetmenliğine adamış yönetmenleri yakından tanıyalım mı?
Lesli Linka Glatter
1985’te çektiği ilk kısa film ile Oscar’a aday olan Lesli Linka Glatter, 1986’dan beri kendini TV dizilerine adayan bir yönetmen. 65’ten fazla TV yapımı için 100’den fazla bölüm yönetmiş. Heroes, ER, The Mentalist, Mad Men, Pretty Little Liars, True Blood, The Walking Dead yönetmenlik yaptığı dizilerden birkaçı. Ama biz onu şu ana kadar 20 bölümünü yönettiği Homeland dizisinden tanıyoruz. Glatter bugüne kadar 5 defa Emmy’de “en iyi yönetmen” kategorisinde aday gösterildi.
Yönetmenin unutulmaz Homeland bölümlerinden birkaçı; Homeland 4. Sezon 6. Bölüm “From A to B and Back Again” izle , Homeland 6. Sezon 12. Bölüm “America First” izle
Homeland 5. Sezon 2. Bölüm “The Tradition of Hospitality”
Michael Engler
1992’den beri 47 TV dizisinde yönetmenlik yapan Michael Engler’i Six Feet Under, Sex and the City, 30 Rock, Master of Sex, Downtown Abbey gibi dizilerden tanıyoruz. 3 defa Emmy’de en iyi yönetmen dalında aday olan Engler, hem komedi hem de drama dizilerinde iyi iş çıkaran çok yönlü yönetmenlerden. Downtown Abbey dizinin 2015’te yayınlanan 2 saatlik final bölümü başlı başına bir film gibiydi.
Downtown Abbey 6. sezon 9. bölüm (Christmas Special)
Jack Bender
1980’den beri 72’den fazla yapımda 100’den fazla dizi bölümü çeken Jack Bender, son dönem en sevdiğim dizilerden “Mr. Mercedes”in de başarılı yönetmeni. Bender’ın yönetmenlik yaptığı diziler arasında Lost, Alias, The Sopranos, Game of Thrones var. 5 defa “en iyi yönetmen” dalında Emmy’ye aday olan Jack Bender, aynı zamanda yapımcısı olduğu Lost dizisi ile Emmy ödülü de kazandı. Tüm dünyanın merakla beklediği Lost’un final bölümünü de o yönetti.
Bender’ın unutulmaz dizi bölümlerinden birkaçı;
Game of Thrones 6. Sezon 5 Bölüm “The Door” izle , Lost 6. Sezon 17. Bölüm “The End” izle
Mr. Mercedes 1.sezon 1. Bölüm “Pilot”
Miguel Sapochnik
2010’da TV dizi sektörüne hızlı bir giriş yapan yönetmen şimdiden 17 TV dizisinde yönetmenlik yaptı. Game of Thrones’un tüm zamanlar en çok sevilen bölümlerinden biri olan “Battle of the Bastards”ın da yönetmeni olan Sapochnik, Fringe, True Detective, Iron Fist, Altered Carbon’un da aralarında olduğu TV dizilerinde yönetmenlik yaptı. 2016’da Game of Thrones’un “Battle of the Bastards” bölümündeki performansı ile “en iyi yönetmen” Emmy ödülünü kazandı.
Game of Thrones 6. Sezon 9. Bölüm “Battle of the Bastards”
Timothy Van Patten
1992’den beri sadece TV dizilerinde yönetmenlik yapan Tim Van Patten, bu güne kadar 26 farklı TV dizisi için çalıştı. Sex and the City dizisinin 6. Sezon final bölümleri An American Girl in Paris: Part Une ve An American Girl in Paris: Part Deux dizinin genel kalitesinin çok üstündeydi, işte bu iki bölüm yönetmenin eseriydi. The Sopranos, The Pasific, Game of Thrones , Black Mirror ve 18 bölüm çektiği Boardwalk Empire yönetmenin öne çıkan dizileri. 11 defa “en iyi yönetmen” dalında Emmy’ye aday gösterilen Tim Van Patten, 2012’deki Boardwalk Empire “To the Lost” bölümündeki yönetmenlik performansı ile “en iyi yönetmen” Emmy ödülünü kazanmıştı.
Boardwalk Empire 2. Sezon 12. Bölüm “To the Lost”
Jeremy Podeswa
2003’ten beri sadece TV dizileri için yönetmenlik yapan Podeswa, yıllar içinde Six Feet Under, Rome, Nip/Tuck, Dexter, Weeds, The Pasific, The Tudors, True Blood, Homelandi American Horror Story, The Walking Dead, Boardwalk Empire, True Detective ve Game of Thrones gibi birbirinden büyük yapımlarda çalıştı. 2010’da TV tarihinin en yüksek bütçeli yapımlarından biri olan The Pacific’in 1. Sezon 8. Bölümü Iwo Jima’daki yönetmenlik başarısı ile bir başka yetenekli yönetmen David Nutter ile birlikte Emmy’ye aday oldu. (The Pacific’in 10 bölümü için 200 milyon dolar harcandığı söyleniyor. ) Podeswa, Game of Thrones Unbowed, Unbent, Unbroken ve Boardwalk Empire Anastasia bölümlerindeki yönetmenlik başarısı ile de Emmy’ye aday gösterilmişti.
The Pacific 1. Sezon 8. Bölüm Iwo Jima izle , Boardwalk Empire 1. Sezon 4. Bölüm Anastasia izle
Game of Thrones 5. Sezon 6.Bölüm Unbowed, Unbent, Unbroken
David Nutter
1987’den beri sadece TV dizileri için yönetmenlik yapan bir diğer dahi yönetmen David Nutter, bugüne kadar 46 yapım için 100’den fazla bölüm çekti. The X Files, ER, Supernatural, Terminator: The Sarah Connor Chronicles, The Mentalist, Entourage, Homeland, Shameless, Game of Thrones, The Pacific, The Sopranos ve Band of Brothers gibi birbirinden çok farklı TV dizilerinde çok iyi işler çıkaran Nutter, yönetmenlik performansı ile 4 defa “en iyi yönetmen” dalında Emmy adayı oldu. 2015’te Game of Thrones’un Mother’s Mercy bölümündeki performansı ile “en iyi yönetmen” Emmy ödülünü kazandı. En unutulmaz GOT bölümlerinden biri olan “Red Wedding” sahnesinin de olduğu The Rains of Castamare bölümündeki yönetmenliği ödül kazanmasa da kalplerimizi kazanmıştı.
Game of Thrones 5. Sezon 10. Bölüm Mother’s Mercy izle
Game of Thrones 3. Sezon 9. Bölüm The Rains of Castamare
*Bu yazı ve fotoğraflarımız ilk kez thestoryofseven.com ‘da yayınlanmıştır.
