Yolumuzu Fethiye’den geçirip bir gece Kayaköy’de kalmamak, terk edilmiş bu tarihi köyü yakından tanımamak olmazdı. Kayaköy, Antik Likya Uygarlığı kentlerinden Karmylassos’un kalıntıları üzerine kurulmuş. Bu tepelerin ortasındaki yaylada, Rumlar ve çiftçilikle uğraşan Yörük Türkleri yüzyıllarca birlikte yaşamışlar.
Bugün Kayaköy’de kalıntılarını gördüğümüz evler tahminen 1850-1920 arasında yapılmış ama ilk Rum yerleşiminin 11.yy-14.yy arasında başladığı düşünülüyor. Rumlar, Levissi adını verdikleri bu yerde, kuzeye bakan kayalık yamaçlara evlerini yapmışlar. Bu sayede evler gün boyu ışık alırmış. Evler yamaca öyle bir özenle yerleştirilmiş ki, hiçbiri bir diğerinin manzarasını ve ışığını engellemezmiş. Hatta söylenene göre evlerin gölgesi bir başka evin üstüne düşmezmiş.
Evler genelde 50m2, alt katı kiler, üstünde 2 kat, çatıda yağmur sularının toplanıp sarnıçta biriktirildiği düzende yapılmış. Taş işçiliği, marangozluk, nalbantlık, kalaycılık yapıyorlarmış. Bölgenin ilk gazetesi Levissi’de çıkıyormuş. 1922’ye kadar 25bin kişinin yaşadığı köyde, İstiklal Savaşı sonrası yaşanan mübadele sebebiyle Rumlar Yunanistan’a göçmüş, Batı Trakya’dan gelen Türkler bölgeye yerleşmiş ancak pek çoğu bu evlerde yaşamını ve işini sürdüremeyip tekrar göçmüş.
Rumlar, Atina yakınlarında yerleştikleri Plesti köyüne Nea Makri ismini vermişler. (Fethiye’nin eksi adı Meğri) Günümüzde Kayaköy’de 760 yapı korunması gereken kültür varlığı olarak tescillenmiş. Köyün yukarısındaki Taksiyarhis ve Katopanayi Kiliselerinin içleri oldukça zarar görmüş. Ama aşağı kilise olarak bilinen Panagia Pirgiotis 1960’lara kadar cami olarak kullanıldığından iyi korunmuş. Şu an restorasyon sebebiyle ziyarete kapalı.
Bunlar dışında 14 şapel, kız lisesi, erkek lisesi hala ayakta. Terk edilen bu evler define söylentileri sebebiyle talan edilmiş. Sonrasında Fethiye’de büyük kayıplara sebep olan 24-25 Nisan 1957 depremleri (7.1 ve 7.3 şiddetinde) yaşanmış ama Kayaköy’ün bu sağlam taş evlerine zarar verememiş.
Kayaköy ören yeri her gün 08:30 – 19:30 (kış saati 08:30-17:30) arası ziyarete açık.
Giriş ücreti 6 TL, Müze Kart ile ücretsiz.
Daha fazla fotoğraf ve bilgi Instagram’daki “Kayaköy” hikaye albümümüzde.