Ressam : Pablo Picasso (1881-1973 )
Resmin Adi : Les Demoiselles d’Avignon – Avignonlu Kızlar (1907)
Boyutu : 243,9 cm x 233,7 cm
Avignon’lu Kızlar, Picasso’nun henüz kübizmin adı konmadan önce yaptığı, zamanının çok ötesinde bir resimdi. Resimde perspektif tamamen yok sayılmış, geometrik çizgiler öne çıkmıştı. Bu resmi gören Gertrude Stein bile, ki kendisi dönemin en vizyoner insanlarından biridir, “rezalet” demekle yetinmişti.
Avignon’lu Kızlar, Barselona’nın red light bölgesindeki Avignon isimli genelevden ismini alıyor. Resimde 5 hayat kadını görüyoruz, hepsi de vücutlarını sergiliyor, müşterinin kendisini seçmesini istiyor gibidir. 3 kadın doğrudan izleyiciye bakıyor. Resmin 2,5 metreye yaklaşan eni ve boyu karakterleri yakından incelemeye olanak tanıyor. Özellikle sağ alttaki maske suratlı kadının bakışları nedense resmin bulunduğu salonda beni hep takip ediyor gibi gelir. En soldaki kadını ise Gauguin’in Tahitili kadınlarına benzetirim.
Picasso bu resme yüzlerce eskiz çalışarak hazırlandı. Ön çalışmalarından, bu final versiyondan önce resimdeki karakterlerden bir ya da ikisini erkek olarak planladığı anlaşılıyor.
Picasso’nun bir gün Matisse’ın satın aldığı Afrika maskesini görünce heyecanlandığı, sonrasında daha fazla Afrika maskesi görmek için soluğu Paris Etnoğrafya Müzesi’nde aldığı söylenir. Paris Etnoğrafya Müzesi (Musee d’Ethnographie de Trocadero) 1878’te Trocadero Sarayı’nda açılmış, 1935’te binanın yıkılması gerektiği için kapanmış. Müze 1937’den beri Musée de l’Homme (İnsan Müzesi) ismi ile aynı yere yeni yapılan Chaillot Sarayı’nda Paris’in en önemli müzelerinden biri olarak ziyarete açık.
Picasso’nun Paris Etnoğrafya Müzesi’nde gördüğü Afrika sanatlarından, en çok Dan ve Fang halklarına ait maskelerle ilgilendiği ve resimde sağdaki iki kadının yüzlerini çizerken bu maskelerden etkilendiği anlaşılıyor. Orta Afrika’da yaşayan halklardan Fang halkı günümüzde Ekvator Ginesi nüfusunun %80’den fazlasını oluşturuyor. Dan (Gito) halkı ise günümüzde Fildişi Sahili’nde Man şehrinde yaşıyor.
Dan Fang
Picasso, Avrupalıların Afrika sanatını algılayamadığını düşünüyordu. Kabaca “ilkel” olarak yaftalanan bu sanatın sadece farklı olduğu için anlaşılamadığına inanıyordu. Aslında Afrika sanatı da kendi köklü geçmişine uygun olarak incelikli ve anlamlı bir eser ortaya koyuyordu. Bu ayinlerlerde kullanılan maskeler de güç, kudret, bilgelik gibi anlamlar ifade ediyordu.
Picasso’nun bu resmi “primitivizm” eğilimi için de iyi bir örnek. Batı sanatını, Afrika’nın primitif sanatı ile tanıştırmış, Batılı olmayan kültürlere ait eserlere dikkat çekmişti.
Picasso’nun hayatını Las Meninas resmi eşliğinde kısaca 6 Mart’ta anlatmıştım, okumak isterseniz tıklayabilirsiniz.
Günde 1 Resim, 110. gün, 14 Haziran 2011
Sevgiler, Oylum Yüksel