Giuseppe Arcimboldo'nun Dört Mevsim serisi

Ressam : Giuseppe Arcimboldo (1527-1593)

Resim : Four Seasons – Dört Mevsim Serisi (1573)

Nerede : Louvre Müzesi, Paris, Fransa

Boyutu : 76 cm x 64 cm

İtalyan ressam Giuseppe Arcimboldo, Milano’da soylu bir ailede doğdu. Babası Biagio Arcimboldo ressamdı. Biagio, Leonardo da Vinci’nin öğrencilerinden Bernando Luini ile arkadaştı. Da Vinci vefat edince defterlerinden bazıları öğrencilerine kalmıştı. Biagio’nun bu defterleri görüp incelediği, oğlunu da da Vinci’nin çalışmalarıyla eğittiği düşünülüyor.

Arcimboldo’nun sanat kariyerindeki başlangıç noktası Milano Katedrali oldu. Babası ile birlikte katedralin vitray tasarımlarını çizmeye başladılar. Milano Katedrali’nin arşivlerine göre Arcimboldo 1549’da, yani sadece 22 yaşındayken, kayıtlara usta olarak geçti. Babası 1551’de vefat edince, Arcimboldo Milano’daki çalışmalarını tek başına sürdürdü. 1558’de Como Katedrali için Goblen tasarımları yaptı.

1551’de o sırada Bohemya Kralı olan, V. Karl’ın kardeşi I. Ferdinand için arma tasarlamıştı. Bu beş arma malesef günümüze ulaşmamış. I. Ferdinand ile tanışıklığı bütün hayatının yönünü değiştirecekti. Habsburg Hanedanı’ndan olan I. Ferdinand 1556’da Kutsal Roma İmparatoru ilan edildi. Arcimboldo imparator I. Ferdinand’a (1556-1564), ardından tahta çıkan oğlu imparator II. Maximilien’e (1564-1576), ve torunu imparator II.Rudolf’a (1576-1611) hizmet edecekti.

Arcimboldo 1562’de İmparator I. Ferdinand’ın davetiyle Viyana’ya, Habsburg İmparatorluk Sarayı’na gitti. Viyana’da sadece ressam değil adeta tarihin ilk sanat yönetmeni olarak çalıştı. Mimarlıktan sahne ve dekor tasarımına, imparatorların portrelerine kadar sarayda sanatla ilgili her şey onun sorumluluğundaydı. Hem saray ressamı olarak imparator ve ailesinin portrelerini yaptı, hem de hanedanın desteği ile kendi sanat stilini geliştirdi. Arcimboldo 1562 – 1587 yılları arasındaki 25 sene boyunca Viyana ve Prag’da imparatorluk ailesine hizmet etti. 1587’de Milano’ya döndü ama imparatorluk ailesinden sipariş almaya ve II.Rudolf için resim yapmaya devam etti. 1593’te Milan’da vefat etti.

İnsanları sebze, meyve, bitki gibi cansız nesneler kullanarak portreler yapmayı ilk kez 1563 yılındaki “Dört Mevsim” serisinde denedi. Dört mevsim serisini birkaç kez tekrarladı. Malesef resimlerin bazıları kayıp ya da özel koleksiyonlarda. Sonradan bu natürmort portrelerine hayvanlar, kitaplar ve konuyla ilgili çeşitli objeler de ekledi. Arcimboldo’nun en büyük şansı onun sanatını, yaratıcılığını anlayabilecek kapasitede, sanatta yeniliklere açık bir 3 kuşağa denk gelmiş olması. I. Ferdinand, II. Maximilian ya da II.Rudolf dışında bir imparator bu tarz resimleri desteklemeyebilir, hatta ilk denemesinde Arcimboldo’nun hayatına kastedebilirdi.

Arcimboldo’nun çağının çok ötesinde bir ressamdı; kübizm, sürrealizm, dışavurumculuk gibi ancak 20. yy’da ortaya çıkacak olan sanat akımlara ilham verecek olan eserlerini 16.yy’ın ortasında yapmış olması beni inanılmaz şaşırtıyor. Arcimboldo dehasının 20.yy’daki yeniden keşfi Salvador Dali sayesinde oldu. Arcimboldo’nun eserleri, yaşadığı çağı göz önünde bulundurunca oldukça cesur ve yaratıcıdır.

Louvre Müzesi’nde bulunan 4 Mevsim serisi İmparator Maximilian II’nin talebiyle 1573’te tekrar yaptığı seridir. İyi ki bu seriyi tekrarladı, çünkü 1563’te ilk kez yaptığı dört mevsim serisinden İlkbahar, Yaz ve Kış günümüze ulaşabildi. Yaz ve Kış Viyana’daki Kunsthistorisches (Sanat Tarihi) Müzesi’nde, İlkbahar ise Madrid’deki Real Academia de Bellas Artes de San Fernando’da (San Fernando Güzel Sanatlar Kraliyet Akademisi) bulunuyor.

Louvre’da Dört Mevsim serisine ait 4 resim bir arada sergileniyor. Dört mevsim serisini bir arada görünce insan hangi resme, hangi detaya bakacağını şaşırıyor. Tüm mevsimler sadece o mevsimde bulunan meyve, sebze ve bitkiler kullanılarak yapılmış. İlkbahar ve yaz bir kadın, sonbahar ve kış ise bir erkek olarak tasvir edilmiş. Kış ve yaz sağa bakıyor, sonbahar ve ilkbahar sola bakıyor. Louvre’daki seride bulunan çerçeve içindeki çiçek süslemeli kenarların 17. yy’da sonradan eklendiği düşünülüyor. 1563’te ve 1572’de yaptığı seride çiçek süslemeli kenar yok.

Louvre Müzesi’ndeki Dört Mevsim Serisi, 1573

Viyana Kunsthistorisches Müzesi’ndeki Summer – Yaz (1563) ve Winter – Kış (1563) ve Madrid’deki Real Academia de Bellas Artes de San Fernando’da bulunan Spring – İlkbahar (1563)

Denver Art Museum’daki Summer – Yaz (1572) ve Autumn – Sonbahar (1572)

Arcimboldo İmparator Maximilian II için daha önce 4 element serisini de yapmıştı. Bu dört element serisinin, dört mevsim serisindeki resimler ile tamamlayıcı özelliği var. Hava ile İlkbahar, Ateş ile Yaz, Toprak ile Sonbahar, Su ile Kış birbirini tamamlıyor. Viyana’daki Kunsthistorisches Müzesi’nde Ateş ile Yaz, Su ile Kış yan yana sergileniyor, bu resimleri bir arada görmek çok güzel bir detaydı. Dört Elemen serisinden Fire – Ateş (1566) ve Water – Su (1566) bahsettiğim gibi Viyana’daki Kunsthistorisches Müzesi’nde. Air – Hava (1566) ve Earth – Toprak (1566) ise özel koleksiyonlarda.