Edouard Manet’nin A Bar at the Folies-Bergere resmi

Ressam : Edouard Manet (1832-1883)

Resim: A Bar at the Folies-Bergere – Folies-Bergere’de Bir Bar (1882)

Nerede : The Courtauld Institute of Art, Londra, İngiltere

Boyutu : 96 cm x 130 cm

Manet’nin sağlığı 1880’de kötüleşmeye başladı, bacaklarında uyuşma vardı. Romatizma zannedildi, doktorunun tavsiyesiyle hidroterapi tedavisi görmeye başladı. Hastalığının ölümcül frengi olduğu sonradan anlaşılacaktı. Manet, hastalığı süresince ızdırap çekmesine rağmen resim yapmayı sürdürdü. Üstelik bu yeni resimlerin arasına bir şaheser sığdırmayı başardı. A Bar at the Folies-Bergere aynı yıl Salon’da sergilendi.

1869’ta açılan Folies-Bergere, Paris’teki ünlü gece kulüplerinden biriydi. Manet’nin bu resmi, dönemin ünlü mekanı ve hatta eğlence anlayışı hakkında bilgi veriyor. Barda ön sırada duran üçgen logolu şişeler, ilk tescilli İngiliz birası. Paris’te İngiliz birasının ne işi var demeyin, bar sahipleri, eksik olmayan İngiliz müşterileri memnun edebilmek için bulunduruyormuş. Sol üstte, yeşil papuçlarla havada yürüyen kişi ilginizi çekmiş miydi? O dönem ipte yürüyen cambazlar, gece hayatının bir parçasıydı. Manet’nin imzası ise sol aşağıdaki şişenin hemen üstünde, adeta bir marka ve mahsul yılı gibi yerleştirmiş adını ve resmi yaptığı 1882 yılını. Resimde ön kısımda barın üstünde gördüğümüz her nesneyi, adeta başka bir natürmort resim gibi detaylı çalıştı.

Le Modèle de la serveuse du, 1881, Musée des beaux-arts de Dijon

Manet bu resim için çalışmalara 1881’de başladı. Çok iyi bildiği ve daha önce eskizlerini çalıştığı Folies-Bergere’in barını stüdyosunda yeniden oluşturdu, model olarak ise gerçekten Folies-Bergere’de çalışan Suzon isimli garsonu kullandı. 1881’de pastel kullanarak yaptığı Suzon portresi solda, yine 1881’de yaptığı ön çalışma ise sağda.

Suzon, resmin ortasında ellerini bara dayamış siparişimizi almak üzere bizi beklerken, Folies-Bergere’in eğlenceli ortamının aksine, ifadesizdir, dalgın gibidir. Biz izleyici olarak aynadaki yansımada aslında sipariş vermek üzere olan şapkalı, bıyıklı bir beyefendinin yerinde olduğumuzu anlarız. Suzon’un bu dalgın bakışlarından anlam çıkarmak isteyen çok oldu. Özellikle Folies-Bergere, erkeklerin aşk aradığında ziyaret ettiği bir gece kulübü olarak anıldığından, Suzon’un da içkiyle birlikte kendini sunup sunmadığı sorgulandı. O yıllarda barda çalışan kadınlara da pek iyi gözle bakılmazmış. Ne kadar zorlasalar da kimse Suzon’un bakışlarını çözemedi. Zaten biz Manet’nin hangi resminde başroldeki kadını tam olarak çözebildik ki?

Aynadaki yansımanın açılı olması, yıllardır en çok tartışılan konu. Aynanın çerçevesini bordo duvarın üzerinden takip ettiğimizde aynanın düz durduğunu görüyoruz ama Manet’nin çizdiği yansıma, aynanın düz arkadan değil, sağdan yansıtma yaptığını gösterir gibi. Tabi ki bu bir hata değildi, bana göre Manet ölüm döşeğinde bile tartışma yaratacak bir konuyu resmine eklemişti.

A Bar at the Folies-Bergère, 1882, The Courtauld Institute of Art, Londra, İngiltere

Resmin x-ray görüntüsüne baktığımızda Manet’nin çok detaylı çalıştığını görüyoruz. Başlangıçta Suzon’un ellerini bara dayalı değil, karnında çapraz şekilde tutarken çizmiş. Resimde solda, aynadaki yansımada gördüğümüz opera gözlüğü ile şovu izleyen kadını da belli ki sonradan ekledi.

Günde 1 Resim, 256. gün, 7 Kasım 2011
Sevgiler, Oylum Yüksel

Okumanızı tavsiye edeceğimiz diğer Edouard Manet yazılarımız ;