Ressam : Edgar Degas (1834-1917)
Resmin Adı : A Cotton Office in New Orleans (1896)
Nerede : Museum of Fine Arts, Pau, Fransa
Boyutu : 73cm x 92m
Fransız izlenimci ressam Degas’nın baba tarafı bankacı, anne tarafı ise Amerika’da pamuk tüccarıydı. Aristokrat çağırışımı yapmak isteyen aile fertleri, kendilerine De Gas (dö ga) denmesinden hoşlanırdı. Aile baskısıyla hukuk fakültesine girdi ama okumadı, güzel sanatlar bölümünde eğitim almaya başladı. Louvre ve İtalya müzelerinde Rönesans ustalarının resimlerini inceledi, kopyalarını yaptı, tarzını geliştirdi.
Degas’nın diğer izlenimcilerden farkı, güvenli bulmadığı gerekçesiyle açıkhavada resim yapmayı reddedip , çoğunlukla sahne sanatlarını resimlerine konu etmiş olmasıdır. Bugün izlenimci üslupta şahane bir balerin resmi gördüğünüzde bunun Degas’a ait olduğunu iddia edebilirsiniz, %90 onundur.
Degas hiç evlenmedi, ya da bir kadınla birlikteliği hiç konuşulmadı, bu sebeple kadın düşmanı olduğu konusunda dedikodular da oldu ama ilginç bir şekilde balerinlere hayranlık duydu. Belki de adı konmamış bir fetişistti.
Prusya Savaşı sırasında askere alındı ama gözleri iyi görmediği için muaf oldu, savaş sonrası New Orleans’e gitti ve amcasının pamuk toptancıları ofisi resmini burada yaptı. Amcasının işi iflasın eşiğindeydi. Resimde önde oturan amcası, pamuğun kalitesine bakıyor, hemen arkadaki sandalyede abisi gazetede iflas haberlerini okuyor, diğer abisi cam kenarında, etrafta çalışanlar… Battık ama hala çalışıyoruz der gibi… Fransa’ya döndüğünde bu fotoğraf kadar parlak resim tarihe geçti, hem Degas’nın, hem de izlenimci akımın bir müze tarafından satın alınan ilk resmi oldu. Bugün bu resim Pau şehrinin adeta sembolü.
Paris’e döndüğünde üslupları kısıtlayan Salon’a karşı çıktı ve izlenimci arkadaşlarıyla bir olup bağımsız sergilerinin yapılmasında büyük rol oynadı. Aslında onun işleri diğerleri gibi reddedilmiyordu, 6 kez Salon’a kabul edilmişti. Normalde asilik yerine üç maymunu oynaması beklenirdi ama Degas inançlarına son derece bağlıydı ve kendi başına gelmese bile herhangi bir sığ görüşün karşısında yer alacak bir karakteri vardı.
Degas, heykel alanında büyük yenilik olan, bal mumlu, peruklu, gerçek kumaştan tütü giydirilmiş balerin heykelleri de yaptı. O dönemde çirkinlik üretmekle suçlanan Degas’ın bu heykelleri, tıpkı resimler gibi 10 milyon değerinde alıcı bulabilen eserler oldu.
Degas 1908’de tamamen kör oldu, sonrasında da işitme duyusunu kısmen kaybetti. 1. Dünya Savaşı’nı bu duyu eksikliği ile daha huzurlu geçirmiş olabilir. Savaş bitmeden, 83 yaşında vefat etti. Yalnız öldü ama cenazesinde akademisyenler konuşma yaptı, öldüğünde değeri bilinen nadir ressamlardan oldu.
Günde 1 Resim, 28. gün, 24 Mart 2011
Sevgiler, Oylum Yüksel